Comité 4 en 5 mei Rheden

Dodenherdenking “De vrijheid omarmd”

Op 4 mei a.s.organiseert het Comité,in samenspraak met de Gemeente Rheden,weer de jaarlijkse herdenking bij het monument op het Rozenbos. Op deze dag staan wij samen met onze kinderen stil bij de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog,hier in Rheden en in heel Nederland. Onder het meerjarenmotto “Geef vrijheid door”,vraagt het Nationaal Comite dit jaar ook aandacht voor vluchtelingen en de universaliteit van verdragen .Zij legt hierin de relatie tussen vluchtelingen in de Tweede Wereldoorlog en vluchtelingen nu.Vrijheid staat onder druk, ook vandaag de dag.Als gevolg van de conflicten in landen als Syrië,Afghanistan en Eritrea zijn miljoenen mensen op de vlucht.

Ze zoeken in Europa en dus ook in Nederland veiligheid en vrijheid.De opvang van zoveel mensen roept soms gevoelens op vanonzekerheid en zet ons voor nieuwe uitdagingen. De aanslagen in Parijs en Brussel onderstrepen nog eens hoe belangrijk de waarde en betekenis van vrijheid,democratie en rechtstaat zijn.

Zoals ieder jaar leveren veel inwoners van de gemeente Rheden een bijdrage aan de plechtigheid.Burgemeester Petra van Wingerden-Boers en een aantal wethouders zijn aanwezig. Het Rhedens Fanfare Corps treedt op, evenals het Dierens Mannenkoor. Irma de Vries blaast op trompet de “Taptoe”(het eresaluut aan de doden). Scoutinggroep “de Rhedense Pioniers”is zoals ieder jaar behulpzaam. Er zijn wederom 2 Stille tochten waarmee de herdenking feitelijk begint.Vanuit de Steeg start deze vanaf de ingang Rhederoord/Parkweg en de tocht vanuit Rheden begint bij de muziektent aan de Veerweg.Beide tochten starten om 19.20 uur!

Lees meer: Dodenherdenking “De vrijheid omarmd”

Comité 4 en 5 mei Rheden

Elk jaar worden op 4 mei de doden herdacht uit de Tweede Wereldoor­log. Dat gebeurt meestal bij een monument dat speciaal door een kunstenaar is gemaakt. Zo’n monument laat vaak iets zien van de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog.

In  1946 werd in de gemeente Rheden een Comité gevormd. Dat Comité wilde ook in onze gemeente een monument laten maken. Dat monument zou voor de hele gemeente moeten gelden. Daarom moest het een centrale ligging hebben. De keus viel toen op het plantsoen bij het Rozenbos in het dorp Rheden. Er werd door het Comité een prijsvraag uitgeschreven voor bet ontwerp van het gedenkteken. Het ontwerp van de beer M. Kok uit De Steeg in samenwerking  met de beeldhouwer John Groskamp uit Arnhem werd  uitgekozen.

Het duurde erg lang voor het gedenkteken gemaakt kon worden. Er moest  nogal wat in het ontwerp worden veranderd voor het de goedkeuring van de Raad kreeg. In juni 1948 ging het College  akkoord.

Er werd geld ingezameld maar de behandeling van het voorstel in de Raad  door de gemeente liet lang op zich wachten. De uitvoering vond men te duur.Toen werd een nieuw ontwerp ingediend.In februari 1952 werden de tekeningen ingeleverd met de volgende omschrijving :

“Het ontwerp dat thans aan u wordt voorgelegd heeft als onderwerp “De  Herdenking”. Hieraan is vaste vorm gegeven door de figuur van twee vrouwen, die elkaar troosten. Een wat oudere vrouw slaat de arm om de ,jongere vrouw rechts en neigt tot haar over, terwijl de jongere vrouw haar arm legt tegen de borst van de oudere vrouw en als het ware bij haar steun zoekt.

De oudere vrouw richt haar blik omhoog en staat gereed om troost en steun door te geven aan de .jongere vrouw, die vragend naar haar opziet.

De grote grondplaat werkt symbolisch. Het lijkt ten eerste op een offerplaats. Ten tweede lijkt het op een gemeenschappelijk graf. Het geheel zal in een verdiept vlak worden geplaatst waardoor een zekere intimiteit wordt  geaccentueerd. Bekijken we de twee figuren op een afstand, dan ondergaan we alleen reeds door de contouren en door de eenvoudige vorm, zonder dat we alle details onderscheiden, direct de toegenegenheid tussen deze twee figuren. Dit  wil nu juist de geestelijke inhoud zijn van dit ontwerp.

Op de grondplaat kon volstaan worden met  de eenvoudige inscriptie  “Zij die overblijven herdenken de gevallenen en troosten elkaar”  en  de jaartallen “1940—1945”.

De figuren zullen worden uitgevoerd in geelwitte kalksteen en de grondplaat in een zwartgroene steen. Wanneer vanaf de Rijksweg, het gazon horizontaal wordt uitgegraven in een trapeziumvorm, kan bet monument 60 cm lager worden geplaatst dan het omliggende terrein. In het uitgegraven trapezium kunnen vanaf de voorzijde flagstones gelegd worden om de toegang tot de plaats van herdenking op zeer eenvoudige wijze te accentueren.” ( Uit raadsvoorstel van  9 april 1953)

Op 9 april 1953 gaat de gemeenteraad akkoord met het ontwerp en trekt een krediet uit van fl. 9500. Het Comité had via giften al 1. 4740 beschikbaar.Toen kon het Rhedense monument eindelijk worden geplaatst. Als je nu achter het beeld kijkt zie je ook nog een hondje dat het verdriet met de twee vrouwenfiguren deelt.In het oorspronkelijke ontwerp werd daar geen melding van gemaakt.

De inscriptie “Zij die overblijven herdenken de gevallenen en troosten elkaar” was bijna niet meer te lezen ( inmiddels gerestaureerd door de gemeente).

Enkele jaren geleden is er op de voorkant  een plaat aangebracht met de woorden “Sta een ogenblik stil....” door de bekende schilder Johan Bosveld.

Elk jaar werd bij dit monument van de gemeentelijke dodenherdenking  de adoptieplechigheid door scholen uit het voortgezet onderwijs gehouden, die georganiseerd werd  door “Het Comitè 4/5 mei. Rheden.”

website Comite 4 en 5 mei Rheden: https://sites.google.com/site/comite4meirheden/

facebook:
www.facebook.com/4en5meiComiterheden